Πληροφορίες για το Κασσανδρινό
Tuesday, August 04, 2020
Στο κέντρο της χερσονήσου Κασσάνδρας, σε μια καταπράσινη κοιλάδα με ένα πανέμορφο πευκόφυτο ορίζοντα, απλώνεται το χωριό Κασσανδρινό. Ένα παραδοσιακό χωριό με 100 σπίτια και 250 μόνιμους κατοίκους. Είναι πολύ παλιό χωριό, που το όνομά του, κατά μια εκδοχή, το πήρε από τη γειτονική Κασσάνδρεια, γιατί σ' αυτό είχαν τα χειμαδιά τους οι μεγαλοκτηνοτρόφοι της. Η απάνεμη, ήρεμη και πανέμορφη κοιλάδα, που βρίσκεται το χωριό, ήταν κατοικημένη κατά την αρχαιότητα και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Το γεγονός αυτό μαρτυρούν τα απομεινάρια κτισμάτων αλλά και η εκκλησία της Αγίας Τριάδας (παλιά κατακόμβη) με θαυμαστές τοιχογραφίες. Το χωριό καταστράφηκε συθέμελα από τους Τούρκους, στον χαλασμό της Κασσάνδρας το 1821.
Άρχισε να ξαναχτίζεται μετά το 1826 από αυτούς που επέζησαν και επέστρεψαν στον τόπο τους. Η πρώτη κοινότητα ιδρύθηκε το 1918 και αρχικά απαρτίζονταν από το Πολύχρονο και την Κρυοπηγή (Παζαράκια). Η εκκλησία του χωριού Κοίμηση της Θεοτόκου κτίστηκε στη δεκαετία του 1950 από πελεκητή ντόπια πέτρα. Γιορτάζει στις 15 Αυγούστου. Σε απόσταση 3 χιλ. Ν.Α. του χωριού, σε μια μαγευτική τοποθεσία με αιωνόβια δένδρα αρίης, είναι κτισμένο το πανέμορφο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Κάθε χρόνο στη μνήμη του Αγίου (23 Απριλίου) οργανώνεται παραδοσιακό πανηγύρι. Το χωριό διαθέτει κοσμικές ταβέρνες με νόστιμους μεζέδες, σούπερ μάρκετ, καφέ μπαρ, αρτοποιείο. Τα σπουδαιότερα προϊόντα του χωριού είναι το λάδι και το μέλι αρίστης ποιότητας.
Πληροφορίες για την Μόλα Καλύβα
Tuesday, August 04, 2020
Νότια του Κασσανδρινού σε απόσταση 6 χιλ. από αυτό, κοντά στη θάλασσα, βρίσκεται ο οικισμός Μόλα Καλύβα, που ανήκει στην κοινότητα Κασσανδρινού.
Κατά μία εκδοχή, πήρε το όνομά του από έναν φύλακα που είχαν οι καλόγεροι στην περιοχή. Ονομαζόταν Μόλας και διέμενε σε μια καλύβα, Στου Μόλα την Καλύβα έλεγαν οι ντόπιοι. Έτσι έμεινε το όνομα Μόλα Καλύβα.
Ο οικισμός διαθέτει ξενοδοχεία, ταβέρνες, κλαμπ, μπαρ, ενοικιαζόμενα δωμάτια, σούπερ μάρκετ κ.λ.π. Η Μόλα καλύβα με το ήρεμο παραδεισένιο τοπίο, το ξηρό κλίμα, την απέραντη παραλία της, προσφέρεται για τους λάτρεις της ησυχίας και της φυσικής ομορφιάς. Μια παραλία που συνδυάζει την πεντακάθαρη θάλασσας του Αιγαίου με το κάλλος του πράσινου τοπίου. Το Κασσανδρινό ήταν, είναι και θα είναι ένας επίγειος μικρός παράδεισος. Επισκεφτείτε τον και απολαύστε μαγικές διαδρομές στα γραφικά στενάκια του. Αφήστε τις αισθήσεις σας να σας οδηγήσουν σε μια άλλη εποχή, τότε που όλα ήταν πιο απλά και όμορφα.
Στην περιοχή Μόλα Καλύβα την δεκαετία του '60 υπήρχε Νταλιάνι (όπως και στην Σίβηρη) για ψάρεμα συνήθως κεφαλόπουλων ! Το λεγόμενο Θυννείο, κοινώς και Νταλιάνι, αποτελεί ένα είδος τρόπο-σύστημα αλιείας, αποκλειστικά επαγγελματικό, που έχει προσφυγική προέλευση (αν και σε περιοχές της Β. Ελλάδας, π.χ. στην περιοχή της Ιερισσού μαρτυρείται ήδη από την βυζαντινή εποχή ως πρόσφατα και απαντάται περισσότερο στον Θερμαϊκό Κόλπο, στις παραλίες της Θεσσαλονίκης αλλά και στην Πρέβεζα και τον Αμβρακικό Κόλπο όπως και στις παραλίες της Ροδόπης, όπου μεταφέρθηκε από Μικρασιάτες το έτος 1922. Το όνομά αυτού του συστήματος-εργαλείου προέρχεται από την αρχαία ελληνική ονομασία του τόννου που λεγόταν «θύννος». Η λέξη "Νταλιάνι" είναι τουρκικής προέλευσης, από το Dalyan, και σημαίνει είδος δικτύου και ψαρέματος. Πρόκειται για μια παράκτια εγκατάσταση που μοιάζει με εκείνες των ιχθυοτροφείων, πολύ όμως πιο απλή, (πρόχειρη), που δεν παύει και ν' αποτελεί μια μόνιμη ιχθυοπαγίδα. Αποτελείται από δίχτυα στερεωμένα σε τεράστιους πασσάλους που ανάλογα του βάθους της ακτής που εγκαθίστανται φθάνουν και τα 10 μέτρα.
Συνήθως ως σημείο εγκατάστασής των επιλέγεται πέρασμα μεγάλων μεταναστευτικών ψαριών. Το Θυννείο ή νταλιάνι αποτελείται από δύο τμήματα: το φράγμα, κοινώς "γκερεμέ" ή "τζερεμέ" ή "γιαλόδιχτο", και το καθαυτό νταλιάνι που έχει κυκλική διάταξη. Το φράγμα τοποθετείται κάθετα προς την ακτογραμμή και στη πελαγίσια άκρη του τοποθετείται το νταλιάνι σε μορφή πετάλου που φέρει στην είσοδό του (μπούκα), ένα δίχτυ που κλείνει από κάτω προς τα επάνω με σχοινιά που είναι δεμένα στους πασσάλους της εισόδου. Τα δίχτυα του νταλανιού είναι από ψιλό δίχτυ, με μικρά μάτια (ανοίγματα), ενώ του γκερεμέ είναι δίχτυ με μεγαλύτερα μάτια. Καθώς τα ψάρια κινούνται παράλληλα προς την ακτογραμμή και κοντά στον βυθό σχεδόν πέφτουν πάνω στον γκερεμέ και από ένστικτο κινούνται προς το πέλαγος, οπότε βρίσκοντας τη πόρτα του νταλανιού ανοικτή, μη αντιλαμβανόμενα ότι μετά το τέλος του φράγματος υφίσταται είσοδος εργαλείου ιχθυοπαγίδας εισέρχονται σ΄ αυτό και παραμένουν εκεί εγκλωβισμένα. Οι ψαράδες που το χειρίζονται το επισκέπτονται δύο με τρεις φορές την ημέρα σηκώνουν την πόρτα-δίχτυ και αρχίζουν είτε να σύρουν το κάτω μέρος του διχτυού προς τα επάνω ή με την απόχη ν' αδειάζουν το νταλιάνι από το εγκλωβισμένο αλίευμα.
ΙΣΤΟΡΙΑ & ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ
Tuesday, August 04, 2020
Η ύπαρξη του χωριού στην Κασσάνδρα με το όνομα «Κασσανδρινό», δεν μπορεί παρά να γεννά ερωτήματα για την προέλευση του ονόματος. Θα πρέπει να θεωρηθεί απίθανο να ονομάσθηκε έτσι από τούς κατοίκους του και θεωρώ ότι πρόκειται για όνομα πού «επιβλήθηκε» από έξω-κασσανδρηνούς παράγοντες.
Η περιοχή του χωριού εμφανίζεται στην όψιμη ιστορία της Κασσάνδρας με το μετόχι τής Αγίας Αναστασίας, το οποίο, με έκταση περί τις είκοσι χιλιάδες (20.000) στρέμματα, κατελάμβανε μέχρι και την δεκαετία του 1950, το μεγαλύτερο και καλύτερο τμήμα των κοινοτικών ορίων του Κασσανδρηνού. Γνωρίζοντας ότι το «Αναστασίτικο» μετόχι ήταν το μοναδικό που είχε η Μονή τής Αγίας Αναστασίας στην χερσόνησο της Κασσάνδρας, θα πρέπει να θεωρήσουμε βέβαιο ότι η Διοίκηση της Μονής το ονόμαζε, εκτός από το μαρτυρημένο «μετόχι τής Κασσάνδρας» (1796), και «Κασσανδρηνό», όνομα που θα πρέπει να μεταφέρθηκε και στον μεταγενέστερο οικισμό.
Το μετόχι αναφέρεται ως κτήμα της Μονής ήδη το 1568, σαν χειμαδιό βουβάλων και προβάτων. Η Μονή ιδρύθηκε το 1522, γι’ αυτό συμπεραίνουμε ότι το μετόχι περιήλθε στην κατοχή της μεταξύ των ετών 1522 και 1568, άλλα δεν γνωρίζουμε τον προηγούμενο κύριο της περιοχής.
Πριν αναφερθούμε στο χωριό ας αναφέρουμε λίγες ακόμα πληροφορίες για το μετόχι, όπως τις καταγράφηκαν το 1974 και 1975, όταν το μετοχιακό συγκρότημα ήταν ήδη ερειπωμένο. Ο ναός της Αγίας Αναστασίας είχε ανακαινιστεί (το 1965) και στον επισκευασμένο νότιο τοίχο ξαναχρησιμοποιήθηκαν δύο παλαιοί λίθοι με τις επιγραφές: ΔΙΜΙΤΡ/ΙΟΥ ΑΝΒΟ, ο ένας, και 1965 + 1899 ό άλλος. Ο ανατολικός τοίχος είναι του παλαιού ναού. Το δάπεδο του ναού και του ιερού είναι στρωμένο με ψηφιδωτό σε γεωμετρικά σχήματα, με θαλασσινά βότσαλα (19ος αιώνας).
Οι εικόνες του τέμπλου (Παντοκράτωρ και Θεοτόκος) είναι έργα του 1833, προφανώς από εργαστήριο της Γαλάτιστας. Η εικόνα των αγίων Αναστασίας και Θεωνά (φυλάσσεται σε σπίτι του Κασσανδρινού) ζωγραφίσθηκε την 20η Δεκεμβρίου 1831, από τον Αθανάσιο τον εκ Γαλατίστης. Δύο μεγάλα χάλκινα μανουάλια από «πάφλα» βρίσκονταν τότε στον ναό.
Γύρω από την εκκλησία υπήρχαν δύο τμήματα αραβδώτων μαρμάρινων κιόνων (1,57 και 1,78 μ.), προφανώς από κάποιο αρχαίο κτήριο της περιοχής. Σε παρακείμενο ερειπωμένο κτήριο, πάνω από την είσοδό του, υπήρχε ή έπιγραφή: «(...) ΠΟΝΟΙΣ ΑΤΡΥΤΟΙΣ ΚΑ(Ι...) ΤΩΝ ΠΟΘΩ ΤΟΥ ΕΝ ΜΟΝΑΧΟΙΣ ΚΥΡΙΛ(ΛΟΥ) ΑΝΑΣΤΑΣΙΤΟΥ, ΩΚΟΔΟΜΗΘΗ ΕΤΕΙ ΤΩ ΣΩΤΗΡΙΩ + τω αωλζ + μηνί ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΩ» δηλαδή το 1837.
Η παλαιότερη ονομαστική αναφορά, την οποία γνωρίζουμε για το Κασσανδρινό είναι μόλις του 1823, όταν το χωριό καταγράφεται με τα άλλα πυρπολημένα χωριά τής Κασσάνδρας, εξ αιτίας της συμμετοχής του στην Επανάσταση. Το 1862 είχε μόλις δώδεκα σπίτια και το 1867 έκτισε την εκκλησία, η οποία κατεδαφίσθηκε στα μέσα του 20ου αιώνα για να χτισθεί στην θέση της ο απροσδόκητος και ωραίος, σημερινός ενοριακός ναός. Από τον παλαιό ναό έμειναν οι εικόνες και κάποια βιβλία και σκεύη.
Προ του 1867, φαίνεται ότι ο κοιμητηριακός ναός τής Αγίας Τριάδος λειτουργούσε και ως ενοριακός και έτσι έχουμε μία ένδειξη για την παλαιότητα του χωριού. Εσωτερικώς ο ναός είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες του 17ου αιώνα, οι οποίες, στο μεγαλύτερο μέρος τους, είναι ασβεστωμένες. Από τις εικόνες του τέμπλου αξιόλογη είναι η εικόνα τής Αγίας Τριάδος, ζωγραφισμένη (από Γαλατσιάνο ζωγράφο) το 1834, προφανώς έργο του 17ου ή του 18ου αιώνα.
Στην αυλή του ναού φυλάσσεται και ένας ασυνήθιστος λίθινος σταυρός, με την επιγραφή «1887 Μαΐου 2». Πρόκειται για τον μοναδικό σταυρό του είδους αυτού στην Χαλκιδική και, έχουμε την γνώμη ότι προέρχεται από την Κουλακιά (σήμερα Χαλάστρα) και συνδέεται με κάποιον από τους φυγάδες στην Κασσάνδρα, μετά την καταστροφή της Κουλακιάς από την μεγάλη πλημμύρα του Αξιού (αρχές τις δεκαετίας του 1880).
Η γνωστή πληθυσμιακή εξέλιξη του χωριού έχει ως εξής :
1862: 12 σπίτια
1869: 18 σπίτια
1891:185 κατοίκους
1903: 150 κατοίκους
1913: 270 κατοίκους
1920: 327 κατοίκους
1928: 376 κατοίκους
1940: 548 κατοίκους
1951: 491 κατοίκους
1961: 469 κατοίκους
ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Tuesday, August 04, 2020
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Ιωακείμ Παπάγγελλος
Οικονομολόγος-Αρχαιολόγος (10η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων)
Kασσάνδρα
Περιοδική Έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Κασσανδρινών Θεσσαλονίκης
ΕΡΕΥΝΑ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ-ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ:
Βαγγέλης Κατσαρίνης
Ηλεκτρονικός - Κατασκευαστής Ιστοσελίδων Διαδικτύου
© Sunspot Web Design 2008-2024 ®
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ (WEBSITE LINKS)
Tuesday, August 04, 2020
ΔΗΜΟΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ: http://www.kassandra.gr/
Επιμορφωτικός Πολιτιστικός
Σύλλογος Κασσανδρηνού:
https://politistikosillogoskassandrinou.wordpress.com/
